Financiële effecten corona

Voor het in beeld brengen van de financiële gevolgen van de coronacrisis zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:

• 2020 zijn de cijfers zoals gepresenteerd in de Stadsrekening 2020;
• voor 2021 is een inschatting gemaakt op basis van:
  • 1e kwartaal: lockdown zoals we die nu kennen
  • 2e kwartaal: versoepeling lockdown, vanaf 18 mei steeds meer mogelijk, vanaf 1 juni verdere versoepelingen
  • vanaf 3e kwartaal: geen extra kosten of inkomstenderving
  • precario op terrassen wordt niet geïnd

Onder de tabel geven we een toelichting op de posten voor zover het 2021 betreft (de toelichting op 2020 is terug te vinden in de Stadsrekening 2020, Financieel Beeld). Mogelijk volgen er bij de volgende rapportage aanpassingen en aanvullingen.

Ad (1): in een separaat raadsvoorstel is voorgesteld de rijksmiddelen voor dit doel in te zetten.
Ad (2): in deze 1e Voortgangsmonitor wordt voorgesteld de rijksmiddelen voor dit doel in te zetten. Zie daarvoor de toelichting in de paragraaf 'specifieke mutaties gemeentefonds' (hoofdstuk 'Meldingen waarvoor een besluit nodig is').
Ad (3): we stellen voor deze middelen als algemene dekkingsmiddelen te beschouwen, en bij deze 1e Voortgangsmonitor vrij te laten vallen (zie ook paragraaf 'stand begroting na wijziging'). Voor de opschalingskorting gaat het dan om een bedrag van 1,76 miljoen euro (jaarschijf 2021).

Inkomstenderving leges - publiekszaken: € -78.000
Op het product Burgerlijke stand verwachten wij een tekort van € 78.000. Dit tekort wordt veroorzaakt doordat huwelijken worden geannuleerd of omgezet naar eenvoudige ceremonies.

Verkiezingen: € -212.000
De Gemeente heeft in 200 en 2021 extra kosten gemaakt. Deze kosten waren nodig om de maatregelen die aanvullend noodzakelijk zijn om de Tweede Kamerverkiezing coronaproof te maken te bekostigen.

Derving legesinkomsten veiligheid: € -140.000
Doordat er veel evenementen zijn komen te vervallen, zijn er minder aanvragen en dus lagere legesinkomsten uit evenementen en horeca.  Daarnaast zullen losse standplaatsen en objecten niet of minder vergund gaan worden en de bijbehorende legesopbrengsten eveneens lager zijn dan begroot. We schatten in dat we voor 2021 € 140.000 aan inkomsten mis zullen lopen.

Afname toeristenbelasting: € -70.000
Als gevolg van de maatregelen verwachten we een afname van de toeristenbelasting met € 70.000 doordat er minder toeristen Nijmegen bezoeken.

Vierdaagse en Vierdaagsefeesten: € 130.000
De Vierdaagsefeesten en de Vierdaagse gaan niet door. Voor de gemeentebegroting is de financiële impact niet erg groot. De budgetten die we voor de voorbereiding inzetten, blijven dit jaar onbenut. De financiële pijn zit met name bij de horecapartijen in de stad, de onderaannemers van de organisatoren en beide stichtingen.

Steun meest beeldbepalende evenementen: € -100.000
We ondersteunen de mogelijkheden voor de financiële ondersteuning van de meest vitale/beeldbepalende evenementen van Nijmegen, zodat de continuïteit gewaarborgd is.  We zetten hiermee in op de financiële ondersteuning van ondernemingen in de sector cultuur en recreatie.  Aspecten als economisch belang, netwerkwaarde, de bijdrage aan de sociale verbinding en marketingwaarde kunnen daarin meegenomen worden. We verwachten hiervoor € 100.000 te besteden.

Geen marktgelden: € -30.000
We zien dat op de markt flink geïnvesteerd is om aan alle richtlijnen te voldoen. Vooral de non-food marktkramers zijn niet aanwezig op de markt. De ondernemers hebben een abonnement voor het betalen van de marktgelden. Dat betekent dat het marktgeld ieder kwartaal in rekening wordt gebracht. Binnen de veiligheidsregio is afgesproken dat een marktondernemer alleen hoeft te betalen als hij/zij ook aanwezig is. We willen hier uitvoering aan geven door geen marktgelden te innen.

Kwijtschelden precario (terrassen): € -530.000
We heffen geen precario op terrassen in de openbare ruimte in 2021. Hiermee ondersteunen we de financieel zwaar getroffen horecaondernemers in onze stad.

Meerkosten voortkomend uit Coronamaatregelen : € -2.381.000
De meerkostenregeling geldt tot en met 2021. De verwachting is dat de meerkosten – net als in 2020 -  gecompenseerd zullen gaan worden via een Rijksuitkering. Of dit gebeurt en wat dan de compensatie wordt, is nog niet bekend gemaakt. De meerkosten hebben betrekking op beschermd wonen, maatschappelijke opvang, Jeugd, Wmo.
(Noot: de genoemde € 188.000 (2021) 'continuïteit van zorg beschermd wonen' hoort op dezelfde regel als 'Meerkosten voortkomend uit Corona maatregelen' (2020) )

Extra inzet dagbesteding ouderen / inhaalzorg Wmo: € - 586.000
Door corona is eenzaamheid toegenomen. Er wordt ingezet op het bestrijden van eenzaamheid en op kleinere groepen voor dagbesteding.

Huurinkomsten wijkaccommodaties (losse en vaste verhuur): € -200.000
De wijkaccommodaties zijn gedeeltelijk of volledig gesloten. Huurders die een losse zaal hebben gehuurd, krijgen restitutie omdat de activiteit niet heeft plaatsgevonden.
De permanente huurders kunnen op aanvraag uitstel van betaling krijgen. Bij verzoeken omtrent kwijtschelding en/of huurkorting wordt er een probleemanalyse opgesteld, waarmee er gemeente breed keuzes gemaakt kunnen worden. Veel van deze permanente huurders ontvangen subsidie van de gemeente of het Rijk. We zien hierdoor weinig aanvullende verzoeken bij de permanente huurders in de wijkaccommodaties.

Inkomstenderving Exploitatie horeca wijkaccommodaties: € -250.000
De wijkaccommodaties zijn gedeeltelijk of volledig gesloten door de coronacrisis, dit heeft ook effect op de exploitaties van de horeca. Over de eerste 5 maanden van het jaar is het financieel nadeel € 250.000.
Vrijwilligersorganisaties Jeugd: € -33.000
We ondersteunen lokale vrijwilligersorganisaties, zoals de scouting en speeltuinen, om schade als gevolg van de coronamaatregelen te compenseren.

Tijdelijke uitbreiding Toegang Jeugdhulp (bij Sterker met 3 fte tot 1 januari 2022): € -200.000
We zien in enkele stadsdelen oplopende wachttijden hetgeen onwenselijk is in deze coronaperiode. We verwachten nog dit hele jaar extra zorgvraag vanuit kinderen, jongeren en gezinnen i.v.m. de coronacrisis.

Tijdelijke uitbreiding POH Jeugd: €  -41.276
Met de tijdelijke uitbreiding van de inzet van de POH Jeugd ondersteunen we kinderen die, als gevolg van de coronamaatregelen, mentale gezondheidsproblemen ondervinden. De tijdelijke uitbreiding loopt van 1 april t/m 31 december 2021.

Bijstand zelfstandigen: € -7.860.000
Dit is de uitvoering van de TOZO-regeling.  Er zijn 1210 kandidaten die nu in de TOZO 3 zitten, voor wat betreft het Levensonderhoud. Voor de prognose gaan we uit van zo’n € 1.000 per maand.  Dat komt voor levensonderhoud uit op de uitgaven van € 3.630.000 per kwartaal voor levensonderhoud. Voor wat betreft het bedrijfskapitaal vanuit de TOZO-regeling zien we dat de eerste maanden zo’n € 100.000 per maand is verstrekt. Per kwartaal € 300.000.  Voor de prognose gaan we vooralsnog uit van een bedrag van € 3.930.000 per kwartaal.

Woonkostentoeslag: € -122.000
De maatregel verruimde woonkostentoeslag is verlengd tot en met 31 december 2021. De prognose voor het eerste halfjaar is € 122.000.

Inkomstenderving participatiebedrijf   
Als gevolg van het coronavirus zijn de Sociale Werkbedrijven geheel of gedeeltelijk gesloten geweest. Daardoor vallen bedrijfsopbrengsten weg waarmee (deels) de loonkosten van medewerkers die werkzaam zijn voor een Sociale Werkbedrijf worden gefinancierd. Vanuit het rijk ontvangen we hiervoor compensatie via een hogere integratie-uitkering Participatie. In 2020 heeft de MGR geen beroep hoeven te doen op deze door het Rijk gecompenseerde middelen. Ook in 2021 en 2022 is de verwachting dat geen beroep hoeft te worden gedaan op de compensatie door het Rijk. De middelen kunnen dan ook vrijvallen ten gunste van het resultaat.

Aanvullend pakket en impuls re-integratiekosten/Impuls Re-integratie 2021: € -1.443.000
Het totale bedrag van de compensatie bedraagt € 3.703.755. In het jaar 2020 is de compensatie voor dat jaar (€ 817.955) al overgemaakt aan de MGR en in de jaarrekening 2020 verwerkt. De overblijvende middelen (€ 1.881.000 voor een aanvullend pakket en een impuls re-integratiekosten en € 1.005.000 voor Re-integratie) zal door de MGR worden ingezet, maar wel verdeeld over een tweetal jaren, te weten de jaren 2021 en 2022.  Voor de prognose wordt dan ook uitgegaan dat het volledige bedrag wordt in gezet, alleen verdeeld over 8 kwartalen: € 1.881.000/8 = € 235.000 per kwartaal en € 1.005.000/8 =  € 125.625 per kwartaal. Totaal per jaar: € 1.443.000.

De extra impuls voor re-integratie en de middelen voor het aanvullend pakket zijn bedoeld om de dienstverlening aan mensen die nu als gevolg van de crisis de bijstand instromen te intensiveren.

Crisisdienstverlening: € -1.408.000
Het betreft middelen om de werkloosheid te bestrijden ter ondersteuning van de economie in 35 arbeidsmarktregio's. Hiervoor is een projectvoorstel gemaakt.
Voor de prognose gaan we ervan uit dat het project gelijkmatig over het jaar wordt ingezet. Dus € 1.408.000/4 = € 352.000 per kwartaal.

Uitvoeringskosten TOZO-regeling: pm
Bij het opstellen van de Stadsrekening 2020 hebben wij voorgesteld om de TOZO-middelen (2,052 miljoen euro) in de saldi-reserve te storten met als doel deze in 2021 beschikbaar te stellen voor uitvoeringskosten TOZO.  We weten nu nog niet of en voor welk bedrag deze middelen in 2021 nodig zijn, en komen daar later dit jaar op terug. We verwachten dat het effect budget neutraal zal zijn (tegenover de extra kosten in 2021 staat -tot een bedrag van 2,052 miljoen euro - eenzelfde bedrag als onttrekking aan de saldireserve).

Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK): € -2.026.000
Er is een nieuwe maatregel ingevoerd: Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK). De regeling is voor huishoudens die door de coronacrisis in de problemen geraakt zijn met de betaling van de noodzakelijke kosten en waarvoor het bestaande socialezekerheidsstelsel en de huidige steunmaatregelen niet voldoende soelaas bieden. Het gaat hier om situaties waarbij sprake is van een onvoorzienbare, onvermijdelijke en plotselinge terugval in inkomen. De regeling is ontwikkeld door de Rijksoverheid maar voor beleid en uitvoering ondergebracht bij gemeenten en valt onder de bijzonder bijstand. De regeling is tijdelijk en loopt in principe van 1 januari 2021 tot en met 30 juni 2021. Afhankelijk van de ontwikkelingen rondom de coronacrisis kan de regeling worden verlengd.

Parkeerinkomsten: € - 2.700.000
Door de coronacrisis zijn er veel minder bezoekers in de binnenstad die gebruik maken van parkeren op straat of in de parkeergarages. We lopen daardoor inkomsten mis. Een deel hiervan verwachten we weer in te lopen op het moment dat de coronacrisis voorbij is.

Bereikbaarheidsmaatregelen (inrichten en toezicht teststraten): € -45.000
Voor de inrichting van de teststraten is € 45.000 besteed aan inrichting en toezicht corona teststraten.

Derving havengeld door annulering cruisevaart: € -45.000
Door het inreisverbod worden ligplaatsen voor cruisevaart geannuleerd. Dit betekent een inkomstenderving van havengelden van circa € 45.000.

Huis aan huis inzameling: € -50.000
We zien een toename in de hoeveelheid (rest)afval, waarschijnlijk veroorzaakt doordat mensen meer thuis werken. Hierdoor verwachten we € 50.000 aan extra verwerkingskosten.

Exploitatie speeltuin Brakkefort en Leemkuil: € -130.000
De speeltuinen zijn gesloten; we verwachten een financieel nadeel van € 130.000 als gevolg van de coronacrisis.

Lokale culturele voorzieningen: € -2.221.000
We ondersteunen lokale culturele voorzieningen om de lokale culturele infrastructuur in stand te houden.

Huurinkomsten binnen- en buitensportaccommodaties    (incl. restitutie niet sportverenigingen): € -700.000
De binnen- en buitensportaccommodaties zijn allen gesloten. Voor alle sportverenigingen is er uitstel van betaling gegeven. Belangrijke reden dat we nu eerst kiezen voor alleen uitstel van betaling voor sportverenigingen - en niet meteen afstel - is dat sportverenigingen mogelijk nog gebruik kunnen maken van landelijke compensatieregelingen. Door afstel van huur komt een groot aantal verenigingen mogelijk niet in aanmerking voor de € 4.000 van het Rijk, omdat ze dan de drempelwaarde vaste lasten niet halen. Wellicht geldt dat dan ook voor toekomstige aanvullende compensatieregelingen van het Rijk. Huurders niet zijnde sportvereniging krijgen restitutie van de reservering van een zaal waarbij de activiteit niet heeft plaatsgevonden. Voor de periode tot en met juni is de inschatting dat we rond de € 700.000 aan inkomsten mislopen.

Exploitatie horeca Triavium (inkomstenderving en onvermijdelijke kosten): € -650.000
Het Triavium is in de eerste 2 kwartelen 2021 gesloten. We lopen daardoor € 6,5 ton mis.

Mogelijkheid tot betaling OZB in 2023   : € pm
Bedrijven zoals winkels, cafés en restaurants die door corona gedwongen zijn om hun deuren (een periode) hebben moeten sluiten en daardoor in de financiële problemen zijn geraakt, krijgen de kans om de onroerendgoedbelasting van dit jaar pas in2023 te betalen. Er bestaat een risico op het niet ontvangen van een deel van de OZB-bedragen in verband met mogelijke faillissementen van desbetreffende bedrijven. Mogelijk dat we bij de jaarrekening een hoger bedrag moeten toevoegen aan de voorziening dubieuze belasting debiteuren.

Compensatie uit maartbrief gemeentefonds
In de maartbrief gemeentefonds worden extra middelen beschikbaar gesteld voor een aantal specifieke doelen. In bovenstaande tabel is aangegeven waarvoor we deze middelen in willen zetten en welke middelen als algemene dekkingsmiddelen kunnen worden ingezet.